Sinds 2016 is Hoorn een van de deelnemers aan het landelijk programma Open Joodse Huizen|Huizen van verzet. Open Joodse Huizen|Huizen van Verzet is een jaarlijks terugkerend programma van sprekende herdenkingen. Vertellers, bezoekers en bewoners delen verhalen in huizen waar Joden of verzetslieden woonden en werkten voor, tijdens en vlak na de Tweede Wereldoorlog.
In Hoorn organiseert het Comité 40-45 deze kleinschalige bijeenkomsten in de eerste week van mei. Daarvoor zoekt het comité jaarlijks zo’n tien locaties en vertellers die de verhalen bij deze plekken op een aansprekende manier kunnen overbrengen. In 2023 is Open Joodse Huizen|Huizen van Verzet georganiseerd op woensdag 3 mei. Bijna vierhonderd belangstellenden bezochten deze dag een van de elf plekken waar verhalen werden verteld.
Deze dag waren er elf vertellers, die op locaties in en rond de binnenstad hun verhaal vertelden. Er waren dit jaar vijf nieuwe locaties: Kerkplein 36 (restaurant The Saint), Grote Oost 53, Merensstraat 79, Draafsingel 45 en de OSG West-Friesland aan de Johan Messchaertstraat.
Biograaf Bart Lankester vertelde in The Saint het verhaal van Trien de Haan, een verzetsheldin zonder standbeeld, die kamp Ravensbrück overleefde. Direct aansluitend gaf De Dansonderneming een preview van een dansvoorstelling over deze Hoornse verzetsvrouw. Eveneens in The Saint was de presentatie “Rumoer om twee minuten stilte” van Eddy Boom, voorzitter Comité 40-45 Hoorn.
Twee kleindochters, Anneke Poll en Jarmila Dam, vertelden het verhaal van hun grootvaders. Anneke Poll sprak in het gebouw van OSG West-Friesland over haar grootvader en verzetsheld Koos Poll. Hij was tijdens de Tweede Wereldoorlog directeur van de HBS en (onder andere) spion voor de geallieerden. Lees hier haar verhaal.
Grote Oost 53 (het voormalige kantongerecht) was tijdens de oorlog het bureau van de marechaussee in Hoorn. Kleindochter Jarmila Dam deelde de oorlogsherinneringen van haar grootvader, marechaussee Doeke Dam. Lees hier haar verhaal.
In de Merensstraat 79 vertelde de weduwe van Gerry Mok hoe Gerry dankzij Jan en Dina Molenaar uit de Merensstraat de oorlog overleefde. De Joodse kleuter Gerry ontsnapte aan de Duitsers, omdat hij van Jan en Dina opdracht kreeg om bij de overburen verstoppertje te gaan spelen. Vanwege de beperkte ruimte vertelde Rita Mok het verhaal twee keer. Zie ook: Joodse kleuter Gerry Mok overleefde de oorlog dankzij Jan en Dina Molenaar – Oorlog in Hoorn
“Hoornse burgemeesters in de oorlogsjaren” was de titel van de presentatie die Egbert Ottens om 14.30 uur houdt in de woning Draafsingel 45. Op deze plek werd NSB-burgemeester Johannes Zondervan gearresteerd. Hoorn kende tijdens de oorlog vier burgemeesters.
Net als in 2022 was ook de jongste onderduikster van Hoorn, Flory Neter-Polak, present op Drieboomlaan 56. Zie ook Flory Polak, de jongste onderduikster van Hoorn – Oorlog in Hoorn. Op Grote Oost 6 en Grote Oost 35 waren de indringende verhalen te horen over de Hoornse verzetshelden Gré Visser en Aaf Dell en Dieuw van Vliet. Op Tweeboomlaan 155 vertelde dochter Marette Wils waarom haar vader altijd met rattengif op zak liep. Zie ook: Verzetsman Mechiel Wils liep met rattengif op zak – Oorlog in Hoorn.
Oud-bewoonster Marian Vleerlaag verhaalde in Pieterseliesteeg 7 over het verraad dat de Joodse onderduikers daar het leven kostte. Zie ook:
Kijk hier naar een foto-impressie van Open Joodse Huizen 2023
